Personeelstekort: Hoe gaan we dit varkentje wassen?

De inkt van het actieplan "Werken in de Zorg" van het ministerie van Volksgezondheid is nog maar net droog of de eerste reacties vliegen je al om de oren. 'Waarom worden de salarissen van de medewerkers in de zorg niet hoger?', of 'Hoe gaan ze zorgen dat mensen behouden blijven voor het vak?' en 'De oplossing zit hem niet in méér mensen, maar in het optimaliseren van de werkprocessen'. Allemaal terechte opmerkingen. Maar wie luistert er naar? De werknemers in de zorg hebben namelijk geen zeggenschap over waar het geld heen gaat.

Salaris
De Nursing kopte vorige week met "Geef Verpleegkundigen een hoger salaris". De vakbond FNV betreurt het dat de 320 miljoen euro die het ministerie van VWS beschikbaar stelt voor werving van extra personeel, niet gebruikt wordt voor betere salarissen. Volgens de vakbond is het een 'gemiste kans' dat er geen aandacht is voor betere arbeidsvoorwaarden en meer salaris. 'De sector én de mensen moeten beter gewaardeerd worden, dan wordt werken in de zorg weer aantrekkelijk. Daarbij hoort een fatsoenlijke beloning.' (bron: fnv.nl).

Er zijn verschillende studies die aantonen dat salarisverhoging maar een tijdelijke stimulans is en dat intrinsieke motivatie op termijn meer arbeidssatisfactie geeft. Allemaal waar, maar waarom kiezen dan veel medewerkers in tijden van hoogconjunctuur (lees: meer vraag dan aanbod van personeel) voor een detacheringscontract of het ZZP avontuur? Dat is niet alleen voor het opdoen van ervaring. Het is vooral meer geld kunnen verdienen met de (bijna) zekerheid dat het terugkeren naar een vast loondienstverband geen probleem is. Deze terugkerende beweging hebben we 3 jaar geleden massaal gezien toen de opdrachten terugliepen. Het is wachten op de volgende dip (die gegarandeerd komt) waarmee de markt volledig omkeert. Dit noemt men ook wel de varkenscyclus. Dus wie zegt dat salariëring geen rol speelt moet zich maar eens goed verdiepen in de cyclus die zich al zo'n 25 jaar op de OK afspeelt.

Eigen CAO
Stel dat er toch een salarisverhoging komt dan zal dit via de CAO (ziekenhuizen) geregeld moeten worden. Dit betekent automatisch dat ook veel niet-zorgmedewerkers in het ziekenhuis, die vaak onder dezelfde CAO vallen, deze verhoging zullen ontvangen. Dit maakt dat een salarisverhoging teveel geld gaat kosten en daarmee onwaarschijnlijker wordt. Het zou te overwegen zijn om een aparte CAO te maken voor alleen medewerkers met een zorgfunctie, want dat maakt het beter belonen van krapteberoepen een stuk betaalbaarder en transparanter.

Efficiënter werken
Meer geld pompen in een bedrijfstak die ieder jaar steeds duurder wordt lijkt, als je er zonder kennis van zaken naar kijkt, niet erg verstandig. Een leek zou zeggen dat er eerst eens naar de efficiëntie van deze bedrijfstak gekeken moeten worden. En daar heeft hij een punt. Op veel operatieafdelingen is de agenda van de dokter nog steeds leidend in het samenstellen van de OK planning, waardoor er vaak geen match is tussen beschikbaarheid van OK personeel en aanwezigheid van de snijdend specialist. Gevolg: geen programma en wel personeel of geen personeel en wel patiënten. En zo zijn er meer voorbeelden van inefficiëntie die maken dat de zorg zo duur is. Lean is hier het toverwoord.

Zoals gezegd, we hebben als beroepsgroep weinig tot geen inspraak waar de 320 miljoen euro aan gespendeerd wordt, dat is al bepaald. We hebben hier als beroepsgroep echter wel ideeën over. OK Visie en de LVO hebben eerder de handen ineen geslagen en de eerste aanzet gegeven voor een eigen actieplan om het personeelstekort op de OK te lijf te gaan. Het actieplan van het ministerie zal ons plan voeden en richting geven.

We roepen jullie op met ons mee te denken, alle ideeën en suggesties zijn meer dan welkom!