Alarmmoeheid op de OK

Wanneer je op een operatiekamer bent, kun je er niet omheen: Alarmen. Of het nu gaat om een luide piep of een knipperend getal, ze zijn er altijd. Alarmen gaan af zodra een bepaalde waarde afwijkt van de norm, met als doel direct de aandacht van het zorgpersoneel te trekken. Hoewel deze alarmen cruciaal zijn voor de patiëntveiligheid, hebben ze ook een keerzijde: Alarmmoeheid!

Wat is alarmmoeheid?
Alarmmoeheid ontstaat wanneer zorgprofessionals, door langdurige blootstelling, minder gevoelig worden voor alarmen. Dit kan ertoe leiden dat alarmen genegeerd worden, wat in sommige gevallen ernstige gevolgen kan hebben voor de veiligheid van de patiënt. Maar de impact beperkt zich niet alleen tot de patiënt. Alarmmoeheid heeft ook gevolgen voor de mentale en fysieke gezondheid van zorgpersoneel.

Onderzoek in het Catharina Ziekenhuis
Ik heb onderzoek gedaan naar de invloed van herhaalde blootstelling aan visuele en auditieve alarmen op de fysieke en mentale gezondheid van anesthesiemedewerkers in het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. Hieruit kwam naar voren dat alarmen worden onderverdeeld in drie categorieën: belangrijke alarmen, onnodige alarmen en foutieve alarmen. Deze verschillende soorten alarmen spelen een rol in hoe anesthesiemedewerkers alarmmoeheid ervaren. Met name het veelvuldig voorkomen van onnodige en foutieve alarmen leidt tot frustratie en een verminderde concentratie. Sommige anesthesiemedewerkers gaven zelfs aan alarmen preventief uit te schakelen om irritatie te voorkomen. Dit voorkomt herhaalde blootstelling aan alarmen en laat zien dat deze alarmen daadwerkelijk klachten veroorzaken – anders zou er geen reden zijn om ze uit te schakelen.

Daarnaast gaf 25% van de respondenten aan lichamelijke klachten te ervaren, zoals nervositeit, hoofdpijn en/of slaapstoornissen. Dat betekent dat 1 op de 4 anesthesiemedewerkers gezondheidsklachten ervaart door de blootstelling aan alarmen. Dit is een aanzienlijk aantal dat benadrukt hoe belangrijk het is om de belasting van onnodige en foutieve alarmen te verminderen.

Wat te doen om alarmmoeheid tegen te gaan?
Misschien vraag je je af: wat kan ik zelf doen om te voorkomen dat ik last krijg van alarmmoeheid? Een belangrijke stap is het aanpassen van de alarmgrenzen aan de patiënt. Iedere patiënt is anders, en dat betekent dat ook de aanvaardbare waarden per patiënt kunnen verschillen. Door de alarmen patiëntspecifiek in te stellen, voorkom je dat er onnodig veel meldingen afgaan.
Daarnaast kan het ook helpen om het bespreekbaar te maken binnen je team. Kijk samen eens naar welke alarmen nuttig zijn en vooral naar welke alarmen onnodig ruis veroorzaken. Wellicht kunnen er binnen jouw ziekenhuis afspraken gemaakt worden om deze alarmen beter in te stellen of zelfs te reduceren.

Alarmen zijn onmisbaar in ons werk, maar de impact ervan mag niet onderschat worden. Door samen kritisch te kijken naar manieren om de ruis te beperken en de écht belangrijke alarmen centraal te stellen, beschermen we niet alleen onze patiënten, maar ook onszelf. Uiteindelijk werken we allemaal het beste in een omgeving die zowel veilig als werkbaar is.

Hoe alarmmoe ben jij en welke invloed heeft dit op jouw functioneren en je priveleven? Klik op deze link en doe mee met de enquête, met jouw respons draag je bij aan een gezondere werkplek op de OK!


Nine Buurman
Anesthesiemedewerker, Catharina Ziekenhuis Eindhoven