Anesthesie-verpleegkundige

‘De anesthesiologische zorg in Nederlandse neemt in de internationale gezondheidszorg een bijzondere plaats in. De anesthesiemedewerker, die in andere landen een zorg achtergrond heeft en verpleegkundige is, kennen we eigenlijk alleen in Zwitserland, in Frankrijk en in de Scandinavische landen. In de andere Europese landen kent men de “anesthesiemedewerker / verpleegkundige” niet.’ Deze tekst las ik in het document “Opleidingseisen van de opleiding tot anesthesiemedewerker” op de site van de CZO. Dat we als Nederland tot een van de weinige landen behoren waar anesthesiemedewerkers ingezet worden, wist ik. Maar dat we in Europa het enige land zijn waar ook niet-verpleegkundigen anesthesiemedewerker kunnen worden, was nieuw voor mij. Een extra bijzondere plaats dus voor Nederland.

Wat mij aan de hierboven geciteerde zin bovenal opviel was de term ‘anesthesiemedewerker/verpleegkundige'. Ik twijfelde hierdoor even aan de publicatiedatum van het document, maar er staat echt ‘2020’. In 2020 worden dus nog steeds twee termen gebruikt voor hetzelfde beroep. De oplettende leek kan hieruit de volstrekt logische conclusie trekken dat de anesthesiemedewerker degene is die geen verpleegkundige vooropleiding heeft, en de anesthesieverpleegkundige degene met een BIG geregistreerd verpleegkundige diploma. Maar nee, was het maar zo mooi.

De anesthesieverpleegkundige heeft formeel nooit bestaan. Onze beroepsvereniging heet dan ook NVAM, de Nederlandse Vereniging voor Anesthesie Medewerkers. De NVAV heeft nooit bestaan. Toch noemen veel collega’s zich anesthesieverpleegkundige. Waarschijnlijk alleen de verpleegkundigen onder ons. Men is zich waarschijnlijk zo gaan noemen in de tijd dat de opleidingseisen nog geen schoolverlaters toelieten en er alleen maar verpleegkundigen bij de anesthesie werkten. In die tijd heette het beroep trouwens officieel ‘operatieassistent differentiatie anesthesie’, wat later werd omgedoopt tot ‘anesthesieassistent’ en later tot de huidige anesthesiemedewerker. Van assistent tot medewerker. Oude wijn in nieuwe zakken. Tot zover de recente geschiedenis.

Anesthesie is nooit een verpleegkundige vervolgopleiding geweest. De reden is me tot op de dag van vandaag een raadsel en in mijn ogen een historische blunder. Alle beroepen in de acute as, zo blijkt recentelijk, verdienen een verpleegkundige vervolgopleiding te zijn. Anesthesiemedewerkers hebben vorige jaar en ook dit jaar meerdere malen aangetoond dat ze in geen enkel opzicht onderdoen voor IC – en SEH verpleegkundigen. Dus welk argument staat de Verpleegkundige Vervolg Opleiding (VVO) Anesthesie nog in de weg?

Wellicht ligt het antwoord op die vraag opgesloten in het historische besluit schoolverlaters en mbo’ers met een opleiding in de zorg toe te laten tot de opleiding ‘operatieassistent differentiatie anesthesie’, zoals de anesthesiemedewerker destijds genoemd werd. Of had de keuze destijds te maken met een toen al krappe arbeidsmarkt, waardoor men de vooropleidingseisen is gaan versoepelen? Of vond men dat het assisteren van een anesthesist geen verpleegkundige vooropleiding behoefde? Prof. Smalhout is deze vraag waarschijnlijk nooit gesteld, want als er iemand een verpleegkundige naast hem wilde, was hij het. En misschien was in die tijd het werk van een anesthesieassistent ook echt alleen maar assisteren. Tube aangeven en medicatie opzuigen.

Tijdens de COVID pandemie hebben we als anesthesiemedewerkers aangetoond dat we multi-inzetbaar zijn en ook verpleegkundig werk kunnen doen. Tijden veranderen, dus ook ons beroep evolueert. Niets staat ons meer in de weg om de echte anesthesieverpleegkundige zijn intreden te laten doen. Smalhout zal blij geweest zijn…