De rechterhand van de anesthesioloog

In de maand dat wij hoorden dat de anesthesiemedewerkers niet opgenomen zouden worden in het BIG register en daarnaast, volgens het ministerie, niet in aanmerking komen voor de €1000 coronabonus, kwam er een oproep van de NVAM aan haar leden om mee te helpen schrijven aan een leerboek voor anesthesiemedewerkers met de werktitel, ‘Anesthesiemedewerker, de rechterhand van de anesthesioloog’. Deze schijnbaar op zichzelf staande berichten hebben meer met elkaar te maken dan je op het eerste gezicht zou zeggen. Althans als je de rode draad probeert te ontdekken.

Laten we aannemen dat we daadwerkelijk de rechterhand zijn van de anesthesioloog, en dat we deze kwalificatie massaal omarmen en zelfs zo belangrijk vinden dat we onze leerlingen al gedurende hun opleiding deze plaatsbepaling in de hiërarchie op de OK willen meegeven door hun opleidingsbijbel deze werktitel te geven. Zijn we dan echt oprecht verbaasd dat we niet zijn opgenomen in het BIG register? Misschien ligt het aan mijn associatie met deze beeldspraak, maar ik zie meteen beelden van het Sinterklaasjournaal waarin er allemaal rechterhanden (misschien moeten we Zwarte Piet voortaan zo noemen) de Sint naar Nederland begeleiden. En dat gaat nogal eens met wat omwegen, maar het hele gezelschap komt altijd veilig – vaak te laat – aan op de afgesproken plaats van intocht. Het lijkt wel een OK. Tot zover mijn associatie met het zijn van een rechterhand. En daar wil ik het dan ook graag bij laten. U merkt, het zit me niet lekker en ik maak me er zorgen om.

Wat zijn we dan wel? Dat zouden we terug moeten kunnen vinden in ons beroepsprofiel uit 2014 waar prof. Knape in het voorwoord heel treffend schreef: ‘Het profiel onderschrijft nog eens krachtig de belangrijke samenwerking op gelijke basis die er tussen anesthesiologen en anesthesiemedewerkers moet zijn.’ Mogen we daaruit concluderen dat we geen rechterhanden zijn, maar volwaardige professionals met eigen verantwoordelijkheden? Lijkt me wel toch? Dat de eindverantwoordelijkheid van ons handelen grotendeels bij de anesthesioloog ligt, lijkt me evident en noodzakelijk, maar dat maakt ons nog geen rechterhanden. Dat moet de beroepsvereniging toch onderschrijven. Vanwaar dan het verzoek om mee te helpen schrijven aan een opleidingsbijbel met deze werktitel? Ik hoop dat het in een moment van onachtzaamheid is gebeurd.

Terug naar de rode draad. Of beter, mijn rode draad. We hebben als anesthesiemedewerkers een imagoprobleem. Dat klinkt negatief, maar is niets meer dan het beeld dat je als groep oproept bij de omgeving. De omgeving buiten de OK wel te verstaan. Zelfs de meeste functionarissen in je eigen ziekenhuis hebben geen idee wat je als anesthesiemedewerker doet. Dat heb je vast wel eens gemerkt als een verpleegkundige van de afdeling, SEH of IC stage komt lopen bij de anesthesie. ‘Mogen jullie zelfstandig extuberen?’ of ‘Spuiten jullie op eigen initiatief opiaten en spierverslapping bij?’ en ga zo maar door. Een al verbazing en gefronste wenkbrauwen. Herkenbaar? Denk het wel. Dus als je eigen collega’s in het ziekenhuis amper weten wat we doen, hoe kun je dan verwachten dat men buiten de poorten van het ziekenhuis weten wat we doen? In dat licht is het gebrek aan waardering dat wij nu ervaren geen bewuste keuze, maar een gebrek aan keuze om überhaupt te kunnen waarderen. Hoe kun je iets waarderen als je niet weet dat het bestaat?

Ik begreep dat er op het moment een nieuwe versie van ons beroepsprofiel in ontwikkeling is en dat is goed nieuws. Of dit gaat bijdragen aan een verbetering van ons imago is hiermee niet direct gezegd, maar het is een stap in de goede richting mits daar aandacht aan wordt besteed. Wellicht is een 2 sporenbeleid te overwegen. Enerzijds een focus op interne communicatie en transparantie over ons werk, zodat de gefronste wenkbrauwen van je collega’s tot het verleden behoren en anderzijds een externe focus naar de politiek en media.

Hoe dan ook, ons beroep moet beter op de kaart gezet worden, dan komt de waardering vanzelf. Net als Sinterklaas en zijn rechterhand, vaak iets te laat, maar hij komt wel…