Dikke maatjes

Het is altijd weer verrassend hoe mensen hechten aan het feit dat, als je ze eerst zelf gescreend hebt, ze jou als vertrouwd persoon ontwaren in de kamer waar de procedure plaatsvindt. De begroeting is soms van dien aard dat later door de functielaborantes wel eens wordt opgemerkt: ‘Wat hebben jullie toch allemaal besproken tijdens de screening?’ Nu zal ik niet ontkennen dat de inhoud van die gesprekken dikwijls de verplichte vragenlijst overstijgt. Dat zal wel inherent zijn aan mijn interesse voor de medemens.

Laatst kwam er een man op het spreekuur die nogal gezet was, en dan druk ik me erg diplomatiek uit. Hij klaagde dat die rolstoelen van het ziekenhuis toch zo smal waren. Hij had een BMI van 49, wat mij deed opmerken dat hij eigenlijk wat te kort was voor zijn gewicht. Hij kon er smakelijk om lachen. Gelukkig maar, want het gevoel voor humor kan soms tamelijk verschillen van persoon tot persoon.

Maar goed, iemand met een lichaamsgewicht van 160 kilo is voor de sedatie wat je noemt een uitdaging. Bovendien waren er ook nog wat andere gezondheidsperikelen, zoals hypertensie, diabetes mellitus, Parkinson, anemie, nierfunctiestoornissen, dyspnoe en alcohol abusus die in totaal maakten dat dit geen ‘routineklus’ zou worden. Het leek me verstandig om de sedatie op de OK te laten plaatsvinden, want bij calamiteiten is dan maximale expertise om eventueel een interventie te plegen bij de hand. Overleg met de superviserende anesthesioloog versterkte die mening, dus zo werd het gepland.

Van tevoren maak je voor jezelf een plan op: hoe kan ik dit het beste aanpakken? Hoewel ik meestal sufentanil gebruik voor de analgesie, besloot ik nu maar een zo kort mogelijk werkend opioïd te gebruiken, dus remifentanil. Dat verdun ik altijd tot 10 mcg/ml. In die concentratie is het goed stuurbaar, kan ik zelfs kleine bolusjes geven zonder dat apneu optreedt, rekent de pompstand makkelijk en kan ik doorgaans een pompsnelheidverhouding van 1 : 2 met de propofol aanhouden. Verder zal ik de de zijligging in anti-Trendelenburg laten plaatsvinden en geef ik een nasopharyngeal airway. Hier heb ik goede ervaringen mee bij obese patiënten.

Op de dag zelf tref ik meneer al op de holding aan, waar één van mijn anesthesie-collega’s al een perifeer infuus heeft ingebracht. Meneer is blij mij te zien, maar houdt verder zijn ogen het liefst dicht want hij vindt het allemaal maar niks. In de OK sluit ik apparatuur en pompen aan, en na de nodige checks gaan we van start met de sedatie. Ik start de propofolpomp op 600 mg/uur en de remifentanilpomp op 300 mcg/uur. Na 5 minuten geef ik een eerste bolus van 20 mg. propofol en 10 mcg. remifentanil. Dit heeft geen noemenswaardig effect, zodat ik na een minuut of 4 nogmaals zo’n dosis toedien. Maar ook hiervan zijn hij en ik niet erg onder de indruk. Na een derde dosis zie ik hem toch duidelijk zijn ogen omhoog draaien, en even later tolereert hij zonder noemenswaardige reactie de nasale mayo. De zuurstofdsaturatie, die op dat moment even dipt naar 88% stijgt subiet naar de 98% en zal gedurende de hele procedure daar niet onder komen. Na de introductie van de gastroscoop verlaag ik de pompstanden tot 300 mg./u. en 150 mcg./u.

De procedure verloopt probleemloos: via de gastroscopie worden diverse maagbloedinkjes dichtgecoaguleerd, waarmee hoogstwaarschijnlijk de oorzaak van zijn Hb-daling is getackled. Vervolgens wordt ook een coloscopie verricht, de indicatie hiervoor is niet heel hard (zeker na de behandelde maagbloedingen) maar dit om toch de zekerheid te verkrijgen dat ook hier geen slijmvliesdefecten of anderszins zijn te ontwaren. De patiënt is dan wel een lijdend voorwerp, maar niet helemaal een meewerkend voorwerp. De afspraak, die al wat voeten in de aarde had (mede vanwege de OK-planning) is door hem al een keer verzet en ook over het laxeren bestonden enige twijfels, zodat dit klinisch heeft plaatsgevonden en er nu voorlopig niet weer zo’n belastend onderzoek hoeft plaats te vinden. Na de introductie van de coloscoop verlaag ik de pompsnelheid verder naar 200 mg./u. propofol en 100 mcg./u. remifentanil. Hier doet meneer het prima op, één keer is er een dipje in de bloeddruk, maar 5 mg. efedrine heeft het gewenste effect en zowel respiratoir als circulatoir gaat het boven verwachting goed. Op dit moment steekt de superviserende anesthesioloog even zijn hoofd om de deur, werpt een blik op de monitor, merkt op: ‘Ik zie het al, dat gaat wel goed hier´ en gaat weer belangrijkere dingen doen. Ook de MDL-arts is dik tevreden over de gang van zaken, de patiënt is ook goed schoon van binnen en het hele colon tot aan het terminale ileum is redelijk goed doorgankelijk. Zonder verdere interventie zijnerzijds komt het einde van de scopie in zicht. Ik heb met de functielaborantes destijds de afspraak gemaakt dat ze mij een seintje geven als de coloscoop zich nog 30 cm. in de patiënt bevindt. Op dat seintje kan ik de pompen vast uitzetten, want de ervaring heeft geleerd dat de procedure dan doorgaans binnen 5 minuten beëindigd is, en dat is nu ook het geval.

Enge minuten later wordt meneer wakker, verbaasd en opgelucht dat het allemaal achter de rug is terwijl hij er niets van gemerkt heeft. Als we even later de OK uitrijden laat hij expliciet merken dat hij het wel erg prettig vindt dat ik er bij was.
‘Het scheelt een stuk als je een bekende kop ziet´.

Ik was ‘dik’ tevreden, dat begrijp je...

[foto: Shutterstock]