Hoe zingeving de kijk op het werken op de OK kan veranderen

De titel van dit blog zal u wellicht niet direct aansporen om verder te lezen. Zingeving is geen sexy onderwerp. Het wordt vaak geassocieerd met de softe kant van de gezondheidszorg. Toch is er op dit moment een ontwikkeling gaande in de samenleving die - al worden er andere termen voor gebruikt - ook zingeving genoemd kan worden. Zingeven aan het eigen bestaan. "Ga op zoek naar jezelf", "Kom dichter bij jezelf in 14 dagen", zijn zomaar wat quotes die je in bijna ieder lifestyle magazine kunt lezen op dit moment. Men is op zoek naar de zin en wil tegelijkertijd alles uit het leven halen. Zingeving heeft alles te maken met waarde, betekenis en bedoeling.

Wat is de zin van werken op de OK? Wat is de tastbare bijdrage aan de gezondheidsverbetering van de patiënt als operatieassistent? Of aan de beleving van de patiënt van zijn bezoek aan de OK? Wat dragen wij bij? Vast een belangrijk deel, maar heb je zicht op dit aandeel en heb je er invloed op? Zinvolle taken op je werk geven arbeidsvreugde en werkplezier. Dat komt omdat deze werkzaamheden dan iets toevoegen en betekenis hebben. Het is dus niet alleen zinnig voor de patiënt, maar vooral ook voor jezelf. Waarom gaan mensen vrijwilligers - of ontwikkelingswerk doen? Deels om er zelf ook een goed gevoel aan over te houden. Je brengt er wat, maar haalt er misschien nog wel meer; een goed gevoel en dat is persoonlijke winst.

Toen ik besloot om in de gezondheidszorg te gaan werken hield ik mezelf voor dat ik het verschil ging maken voor de patiënten. Ik zou de wereld gaan verbeteren. "Een klassieke bias", zoals psychologen zouden zeggen. Toch, toen bleek dat mijn aannames over werken in de gezondheidszorg niet geheel bleken te kloppen, vond ik het wel belangrijk om tastbaar resultaat van mijn handelen te zien. Een blije patiënt, een lach tijdens een belastend onderzoek, een familie die zijn waardering uitspreekt over de zorg, een patiënt die na een lang ziekbed weer naar huis mag. Dat waren toch wel de zaken waar ik het voor deed. Het gaf zin aan mijn werk en zelfs ook een deel aan mijn bestaan. Toch koos ik niet voor een verpleegkundige carrière, maar voor een carrière op de OK.

Het verschil tussen deze afdelingen is enorm. Op alle fronten, maar vooral als het gaat om "de zin van". Is dit waarom werken op de OK niet populair is? Is het gebrek aan "de zin van" wat wij doen op de OK wat ons in de weg zit? Wie kiest voor een baan in de gezondheidszorg heeft - net als ik had - een doel met dit besluit. Je wilt iets betekenen voor (zieke) mensen. Dat zou de kern van de beslissing moeten zijn. Is een baan op de OK dan logisch binnen dit (redelijk altruïstische) besluit. Wat draag je werkelijk bij? Hoe vergaat het de patiënt na de operatie? Knapt hij op na de operatie? Is de kwaliteit van leven verbetert na de operatie? Wat was jouw aandeel daarin? Geen idee! We zijn een zeer kleine technische schakel in het geheel, waarin “de zin van” waarschijnlijk onvoldoende duidelijk gedefinieerd is. Binnen die gedachte is het logisch dat we tekorten hebben. Althans, als we aannemen dat mensen met een zingevingsgedachte in de gezondheidszorg zijn gaan werken.

Is werken op de OK daarmee onzinnig? Zeker niet. We doen binnen een klein gebied heel zinnig werk, maar missen inzicht in de waarde en betekenis van onze inzet.

Conform de ontwikkelingen in de samenleving wordt de behoefte aan zingeving ook voor OK professionals steeds belangrijker. Wanneer we een manier vinden om het aandeel van de inzet van OK professionals binnen het zorgproces beter te duiden door middel van bijvoorbeeld een feedback loop, dan stijgt daarmee de betrokkenheid en de betekenis die men aan het werk geeft. En dan maar hopen dat het personeelsbestand vervolgens meestijgt….