Indiase collega's op de ok

Het huidige personeelstekort op de OK is niks nieuws. Zo’n 9 jaar geleden was er een dusdanige krapte op de arbeidsmarkt dat ziekenhuizen dringend op zoek gingen naar oplossingen. Één daarvan leek het werven van personeel uit het buitenland. Ook het Meander Medisch Centrum in Amersfoort heeft destijds operatieassistenten uit het buitenland gehaald, India welteverstaan.

‘Het was in 2010 dat er een periode van veel reuring en onrust op de ok was. De personeelstekorten waren goed voelbaar op de afdeling en er moest iets veranderen. We hadden eerder al veel detacheerders op de ok gehad, toen we hoorden dat er in het AMC operatieassistenten uit India aan het werk waren. Op dat moment leek het wel een soort hype om personeel uit het buitenland aan te nemen, en voelden we op de een of andere manier dat we dit ook moesten volgen.’

‘Eerlijk gezegd was ik in het begin wel sceptisch hoor’, zegt Peter lachend. ‘Waar beginnen we nu weer aan?’ Peter Verwoerd is manager OK in het Meander Medisch Centrum en is nauw betrokken geweest bij het proces van werving en selectie. 

‘Maar zo gezegd, zo gedaan en nadat we contact hadden gelegd met een bemiddelingsbureau togen we met een delegatie naar India.’ Die delegatie bestond uit Peter, een operatieassistente, praktijkbegeleider en secretaresse.  

‘Eenmaal in het vliegtuig voelde ik wel de spanning; het is nogal wat. Je haalt mensen uit hun vertrouwde omgeving, duizenden kilometers weg van hun familie, om hier in Nederland te komen werken. En wat zal het doen het met de werknemers hier op de ok?’

Cultuurshock

‘In India aangekomen was er echt wel sprake van de bekende cultuurshock. De hitte en de drukte, dat was echt even wennen. We mochten meelopen in een overheidsziekenhuis en een particuliere kliniek en de verschillen tussen die twee ziekenhuizen waren goed duidelijk.

Ons idee was om 20 medewerkers te interviewen en vervolgens 8 operatieassistenten aan te nemen’, vervolgt Peter. ‘De gesprekken hebben we gehouden in New Delhi, sommige mensen hebben twee dagen moeten reizen om daar te komen. Het is dan wel heel hard als je iemand dan moet afwijzen hoor. Maar het werd al vrij snel duidelijk wie ons geschikt leek en wie niet. Met enkele medewerkers konden we dusdanig slecht communiceren in het Engels, dat deze bij voorbaat al afvielen.’

‘En toen kwam Poonam binnen lopen. Hi, I’m Poonam, but you can call me Poo. Die openheid en spontaniteit gaf ons zo’n goed gevoel dat we erg benieuwd waren naar haar verhaal. 

Poonam zelf is inmiddels ook aangeschoven aan tafel. Ze stond nog op ok bij de robotchirurgie en is afgelost door een collega. Ze lacht wat verlegen en pakt haar boterham erbij. In vloeiend Nederlands vult ze aan: ‘Ik wilde graag een verdieping van mijn vak en was op zoek naar uitdaging. Ik leer graag en was ook erg benieuwd naar andere culturen, dus toen ik hoorde van deze mogelijkheid heb ik hem met beide handen aangepakt.’ Na een kleine pauze vervolgt ze: ‘Natuurlijk had ik ook mijn twijfels; ik ben nog maar 22, kan ik wel zo lang van huis zijn, in een totaal andere cultuur, tussen voor mij totaal vreemde mensen?’

Uiteindelijk hebben Peter en zijn collega’s 5 Indiase kandidaten geselecteerd, waaronder dus Poonam. ‘We hebben ook gekeken of deze 5 mensen bij elkaar zouden passen qua religie en cultuur. India is zo’n immens groot land en de kandidaten kwamen uit alle windstreken. Er worden daar zelfs 126 verschillende talen gesproken!'

Binnen 2 maanden na de selectiegesprekken was het zover en kwamen de kandidaten naar Nederland. Poonam: ‘Hier is wel een heel geregel aan vooraf gegaan. Onwijs veel papierwerk kwam erbij kijken en naar mijn idee heb ik wel 100 stempels moeten halen. We hebben zelf moeten uitvogelen hoe het allemaal werkte qua regelgeving. Voorafgaand is er in Nederland al samen met de opleidingsinstituten gekeken of ons diploma hier rechtsgeldig is. In India volg je eerst 3,5 jaar de opleiding tot verpleegkundige en aanvullend 1 jaar een operatieopleiding.' 

Warm welkom

‘We kwamen aan in december, het was dat jaar een enorm strenge winter, en bij aankomst op Schiphol was het -15 graden met sneeuw en een stevige noordenwind. Een groter contrast met India kun je je niet voorstellen! En daar stond Peter, compleet met warme winterjassen en truien voor ons. Het was zo’n warm welkom, letterlijk en figuurlijk!'

Peter, enigszins bescheiden: ‘Dat was toch wel het minste wat ik kon doen. In de buurt van het ziekenhuis had ik een eengezinswoning gehuurd met vijf kamers, waar de meiden in konden wonen. De koelkast was gevuld met eten en de bedden waren opgemaakt.  Daarnaast hebben we een fietscursus geregeld, en ze ook eigen gemaakt in de verkeersregels. Die zijn hier toch net even anders dan in India’, grinnikt hij.

‘Wat ook heel fijn was', vult Poonam aan, ‘is dat er ook geestelijke verzorging werd aangeboden. Het geloof is voor velen van ons zeer belangrijk en de kerk speelt een belangrijke rol.’

De eerste maand kregen Poonam en haar collega’s zes dagen per week Nederlandse les, en na zes weken gingen ze dan eindelijk aan de slag op de ok. Vooraf is er een uitgebreid inwerkprogramma voor hen opgesteld. 

 ‘Hartstikke spannend natuurlijk. We kregen ieder onze eigen begeleider en ieder werd op zijn eigen specialisme ingedeeld. Ik deed veel orthopedie. De taal was in het begin toch echt we een ding. Alle operatieverslagen zijn natuurlijk in het Nederlands en alhoewel veel medische termen universeel zijn, bleek het lastig om me voor te bereiden op de ok’s. Maar mijn Nederlandse collega’s waren zo geduldig! Ze namen alle tijd om uitleg te geven en ook de specialisten waren heel begripvol.’

’Ook buiten de ok om heb ik veel steun van mijn collega’s gehad, ze gingen met me mee naar de bank, lieten de dichtstbijzijnde supermarkt zien en legden uit hoe ik me in moest schrijven bij de sportschool. Kortom, ze hielpen me met heel veel praktische zaken.' ‘Echt hulde hoor’, zegt Peter trots, ‘het inzetten van de Indiase collega’s heeft een grote impact op het bestaande personeel gehad en legde ook echt een druk op ze. Daar zijn ze zo goed mee omgegaan.’

Cultuurverschillen 

Toch speelden de cultuurverschillen wel op. Peter: ‘Zo zeiden de Indiase collega's eigenlijk overal ja op, je wist dan gewoon niet wat ze wilden of bedoelden.' Peter probeert het typische Indiase hoofdschudden na te doen, wat mij nog het meeste doet denken aan zo’n wiebelend hondje op de hoedenplank van een auto. Poonam vindt het hilarisch. ‘Wij zijn echt gewend om te pleasen. In India was het voornaamste doel om de chirurg blij te maken, als dat gelukt was, was de dag geslaagd. De dokter staat enorm hoog in het aanzien. In Nederland kwam ik erachter dat iedereen hier gelijk is en we echt teamwork verrichten.’ Op de vraag of er verder grote verschillen tussen daar en hier zijn, reageert ze ontkennend. ‘De basis van de operatieve technieken en het werk als operatieassistenten is eigenlijk precies hetzelfde. Wel voelde ik heel sterk dat ik mezelf moest bewijzen. Dit kwam echt uit mezelf, ik wilde dit zo graag tot een succes maken.’

Peter vult aan: ‘We hebben veel tussentijdse gesprekken gevoerd om te kijken hoe het ging. We merkten dat sommige collega’s vastliepen. Na een jaar hebben we gevraagd of ze diensten wilden gaan draaien en ook bij andere specialismen wilden staan, maar dit durfden ze toch niet aan. Uiteindelijk hebben we, nadat de contractperiode op zijn einde liep, besloten dat Poonam als enige mocht blijven. Een enorm lastige beslissing was dat! De Nederlandse collega’s zijn toen op de bres gesprongen voor een andere Indiase collega, waarvan zij vonden dat zij ook erg geschikt was. We hebben naar de werkvloer geluisterd en ook deze collega werkt tot op heden nog steeds bij ons op de afdeling.’

Op de vraag of Peter dit hele traject nog eens zou doen, moet hij even nadenken, maar zegt dan resoluut van niet. ‘Met de kennis en ervaring van nu, zou ik het niet meer doen. Het heeft heel veel inzet gekost en de belasting naar de collega’s was groot. Kostentechnisch is het goedkoper dan het inzetten van detacheerders, maar als je dat wegzet tegen de tijdsinvestering valt het in het niet. Maar laat me duidelijk zijn, ik ben onwijs blij met onze 2 collega’s uit India en zou ze voor geen goud willen missen.’

Nu bijna 10 jaar later zijn Poonam en haar collega uit India volledig geïntegreerd. Poonam is getrouwd met een Nederlandse man en heeft volgens zichzelf ook echt een Nederlandse mentaliteit. Haar zwemdiploma en rijbewijs zijn inmiddels ook binnen. ‘Ik ben in de tussentijd nog wel teruggegaan naar India en vanzelfsprekend mis ik mijn familie en geboorteland, maar ik heb geen moment spijt gehad. Ik heb hier mijn huisje, boompje, beestje en binnenkort zelfs ook een kindje!’