Mens eigen

Ik kreeg een keer tijdens een training een tekening te zien wat op een huis leek. Men vroeg wat ik van de tekening vond, die zichtbaar afgeraffeld was. Een ongezouten mening. In een flits probeerde ik de vraag achter de vraag te achterhalen, dus gaf niet direct mijn mening. Ik keek een tijdje naar de tekening en besloot toch mijn mening te geven.

‘Lijkt wel afgeraffeld, het huis staat scheef, de horizon klopt niet, perspectief is niet goed’, antwoordde ik na ervan overtuigd te zijn dat er geen achterliggende vraag achter de vraag zat. ‘Nog meer?’, vroeg te trainer. ‘Nee, dit was het wel zo’n beetje, of wil je ook nog iets positiefs horen’, zei ik als grap. De trainer begon te lachen. ‘Precies, je geeft alleen maar negatieve oordelen!’ Zat er toch een dubbele bodem in de vraag.

‘Je bent niet de eerste hoor’, zei de trainer die het zichtbaar leuk vond dat zijn experiment geslaagd was. ‘Verrassend?’ ‘Eigenlijk best wel, ik dacht dat ik over het algemeen een positievere kijk had op zaken, maar het tegendeel is bewezen.’ Ondertussen dacht ik na wat ik als positief oordeel over de tekening had kunnen geven. Gek genoeg kwamen die alsnog moeilijker op gang dan de negatieve. Blijkbaar mens eigen.

Een jaar later dacht ik terug aan dit experiment toen ik over een totaal ander onderwerp gevraagd werd mijn mening te geven. En dat hielp. Al ging het weer niet vanzelf. Het negatieve oordeel drong weer voor. Toen ik met een positief oordeel kwam leek iedereen verrast. ‘We hadden een kritisch oordeel verwacht’, klonk het. Ik heb ter illustratie het verhaal dat u net las vertelt. Het landde niet bij iedereen direct. Blijkbaar hebben wij als mens zo’n sterk afkeurend of kritisch beoordelend vermogen aangeleerd, dat we nauwelijks meer de positieve kant van zaken zien. Althans niet direct. Je moet er op doorvragen.

Ik probeer sinds dit experiment mezelf te dwingen primair met een positief oordeel te komen, ook al staat het negatieve voor iedereen op de voorgrond, wat vaak bij problemen het geval is. Maar de positieve kant is er ook en die moet je zien te versterken om de negatieve te doen afnemen. Lijkt simpel, is het niet.

Neem bijvoorbeeld wat er nu speelt op de OK. Personeelstekorten, (nog) geen nieuwe cao, hoge werkdruk. Allemaal negatieve zaken waar je met moeite iets positief over kunt zeggen. Toch zijn ze er. Kijk maar eens naar alle initiatieven die ziekenhuizen zijn gestart, zoals Instagram accounts die het werk van die afdeling laat zien. De deuren van de OK gaan opeens open. Er starten nieuwe opleidingen, waardoor de traditionele instroom van OK personeel nieuwe wegen krijgt. Er worden technische hulpmiddelen ontwikkeld om het zware werk op de OK vol te houden. De creativiteit van mensen wordt nu volop aangesproken en dat gaat zijn vruchten afwerpen. Niet volgende week of na de zomervakantie, maar over 2 jaar zal de OK wereld er opeens totaal anders uitzien. Dat vertrouwen moeten we hebben, uitstralen en uitdragen.

Deze positiviteit werkt aanstekelijk en zal meer vruchten afwerpen dan ons negatieve oordeel te blijven uiten over een situatie die veranderlijk is en waar we meer (positieve) invloed op hebben dan we denken..