Opnemen mag!

Met een smartphone loopt tegenwoordig vrijwel iedereen met een minicomputer op zak. Op ieder gewenst moment kun je ermee bellen, internetten, navigeren en rekenen. Waar je vroeger een (foto)camera of cassetterecorder nodig had maak je nu met je telefoon in een handomdraai opnames van beeld of geluid. Handig!

Begin dit jaar gaf minister Schippers aan het een goed idee te vinden als patiënten het gesprek met een arts opnemen als hulp om de informatie beter te kunnen onthouden. Ik merk de laatste tijd dat steeds meer patiënten dit advies ter harte nemen en mij vragen of zij de dictafoon op hun telefoon mogen aanzetten. ‘Uiteraard, graag zelfs!’ antwoord ik dan. Ik weet namelijk dat het voor patiënten vaak erg moeilijk is om al het besprokene te onthouden, zeker in een consult, dat maar tien tot twintig minuten duurt. Onderzoek laat zien dat een patiënt aan het eind van het gesprek al 40 tot 80 procent van de (vaak moeilijke medische) informatie alweer vergeten is. Opnemen en terug kunnen luisteren lijkt mij dan ook niet meer dan logisch.

Ik schrok toen ik onlangs las dat niet iedere arts er zo over denkt. Uit een enquête onder medisch specialisten bleek dat ruim 60 procent tegen opnemen is. Als argument hiervoor opperden collega’s dat informatie in een gesprek zowel verbaal als non-verbaal wordt overgebracht en dat deze belangrijke non-verbale informatie verloren gaat bij een opname. Daarnaast zagen veel ondervraagde medisch specialisten gevaren bij publicatie van het opgenomen gesprek op internet of social media, niet alleen wat betreft de privacy van de patiënt, maar ook van de arts. Publicatie zou volgens hen tot reputatieschade kunnen leiden.

Nog het meest schrok ik van de collegae die aangaven tegen opnamen te zijn uit angst voor claims of tuchtzaken. Wat heb je voor arts-patiëntrelatie en wat voor gesprekken voer je dan, als je bang bent voor claims of reputatieschade, vraag ik me af? Zelf zie ik het juist als bevestiging van het vertrouwen van de patiënt in mijn kennis en kunde als hij of zij mijn wijze woorden zo belangrijk vindt dat ze het waard zijn om terug te luisteren.

Opgenomen worden dwingt mij daarbij ook om alles nog duidelijker en beter uit te leggen dan ik normaal al doe, zodat ook het thuisfront van de patiënt het snapt. Als mijn patiënt hierdoor de informatie beter onthoudt en hierdoor een betere beslissing over een behandeling kan nemen, dan wegen die voordelen in mijn ogen duidelijk op tegen eventuele nadelen voor mij als arts.