Operatieassistent niet opgenomen in wet BIG

Het beroep van de operatieassistent wordt niet opgenomen in artikel 3 van de wet BIG. Dat schrijft minister Kuipers (VWS) aan de Tweede Kamer. Hij volgt hiermee een advies van Zorginstituut Nederland op. De Landelijke Vereniging voor Operatieassistenten heeft op 2 mei 2017 een verzoek voor opname van de operatieassistent in artikel 3 van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) gedaan. Op 1 april 2019 is het Zorginstituut Nederland (Zorginstituut) gevraagd advies uit te brengen met betrekking tot het al dan niet opnemen van de operatieassistent in artikel 3 Wet BIG.

Wet BIG

De wet BIG heeft als doel het bewaken en het bevorderen van de kwaliteit van de beroepsuitoefening én het beschermen van de patiënt tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen door beroepsbeoefenaren.
Het uitgangspunt van de Wet BIG is dat beroepen niet worden opgenomen in de Wet BIG, tenzij regulering noodzakelijk is om patiënten adequaat te beschermen tegen onzorgvuldig en/of ondeskundig handelen. Dit is het zogenaamd “nee, tenzij” principe. De meeste beroepen die uitgeoefend worden in de individuele gezondheidszorg zijn niet opgenomen in de Wet BIG. Erkenning, status of anderzijds financieel-economische motieven zijn geen reden voor opname in de Wet BIG.

Criteria voor opname Wet BIG

Voor opname van een beroep in de Wet BIG moet in ieder geval aan drie criteria worden voldaan, waarbij verschillende overwegingen van toepassing zijn.

De criteria zijn als volgt:

1. Is het beroep gericht op de individuele gezondheidszorg?
2. Is het beroep een basisberoep en is het voldoende onderscheidend?
3. Is wettelijke regulering van het beroep noodzakelijk om patiënten adequaat te beschermen?

Voor het beroep van operatieassistent zegt het Zorginstituut het volgende over deze criteria:

Ad 1.
Het Zorginstituut concludeert dat de werkzaamheden van de operatieassistent gericht zijn op de individuele gezondheidszorg en dat er reguliere zorg wordt verleend. Ook is er sprake van regelmatig direct patiëntcontact, al is de mate van professionele zelfstandigheid hierbij beperkt. Hiermee voldoet het beroep operatieassistent aan het eerste criterium.

Ad 2.
De beroepsgroep is van voldoende omvang en het deskundigheidsgebied is voldoende uitontwikkeld en onderscheidend. De operatieassistent is echter geen breed basisberoep zoals bedoeld in de Wet BIG, omdat de operatieassistent over het algemeen alleen werkzaam is in het OK-complex. Hierin verschilt de operatieassistent van brede basisberoepen zoals de verpleegkundige, die op verschillende afdelingen inzetbaar zijn. Hiernaast beoordeelt het Zorginstituut de koppeling tussen de opleiding en het beroep als mager. Er zijn meerdere opleidingsroutes voor het uiteindelijk vervullen van de functie van operatieassistent en daarmee is er geen sprake van een eenduidige opleiding zoals bedoeld in de Wet BIG. De kwaliteit van de opleiding is niet voldoende en onafhankelijk geborgd voor opname in de Wet BIG.
Het beroep van operatieassistent voldoet hiermee niet aan het tweede criterium.

Ad 3.
Ten aanzien van het derde criterium; ‘noodzaak tot wettelijke regulering’, concludeert het Zorginstituut dat de werkzaamheden van de operatieassistent weliswaar substantiële risico’s voor de patiëntveiligheid bevatten, maar de kwaliteit van de beroepsuitoefening op andere wijze voldoende wordt geborgd doordat de operatieassistent in principe in opdracht van en/of onder supervisie van de operateur werkt. Wettelijke regulering voor het waarborgen van de patiëntveiligheid is hierdoor niet noodzakelijk. Ten slotte concludeert het Zorginstituut dat de operatieassistent niet vrij toegankelijk is voor patiënten: de patiënt kan zich niet zonder tussenkomst van een andere zorgprofessional wenden tot een operatieassistent.

Naar aanleiding van het advies van het Zorginstituut ziet minister Kuipers geen aanleiding om het beroep van operatieassistent in artikel 3 Wet BIG op te nemen.

Taskforce

De NFU, NVZ en V&VN hebben de Taskforce Ondersteuning optimale inzet zorgverleners opgericht om te onderzoeken hoe meer gespecialiseerde verpleegkundigen en medisch ondersteuners kunnen worden opgeleid en zo de beschikbaarheid van zorgprofessionals te vergroten, op korte, middellange en langere termijn .
Om het loopbaanperspectief van operatieassistent te vergroten adviseren zij om een passend programma met maatwerk te ontwerpen voor operatieassistenten zonder verpleegkundige achtergrond om alsnog de ontbrekende competenties te behalen.

De kamerbrief over Advies Zorginstituut Nederland opname operatieassistent in Wet BIG kun je hier downloaden. 

Bron: Zorginstituutnederland.nl , Rijksoverheid.nl