Preventief verwijderen van eileiders voorkomt eierstokkanker

Gynaecoloog-oncoloog dr. Jurgen Piek van het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven wil dat het huidige protocol voor een baarmoederverwijdering op goedaardige indicatie, bijvoorbeeld bij vleesbomen of hevige menstruaties, wordt aangepast. Hij wil dat standaard ook de eileiders worden verwijderd om eierstokkanker te voorkomen.

Uit onderzoek van het Catharina Ziekenhuis - dat is gepubliceerd in Maturitas Journal - blijkt dat dit veilig kan gebeuren. Eerdere (internationale) onderzoeken van onder meer Piek hebben al aangetoond dat kanker in de eierstokken in veel gevallen ontstaat in de eileiders.
“Dan is het preventief weghalen van die eileiders dus waarschijnlijk heel effectief. Het heeft geen gevolgen voor de vrouw die zo’n ingreep ondergaat, maar kan later mogelijk wel voorkomen dat kanker in de eierstokken ontstaat”, aldus Piek.
“Voor de volledigheid: het is onverstandig om preventief eierstokken te verwijderen, omdat vrouwen dan van de ene op de andere dag in de menopauze komen. Dit heeft onder andere vaak een negatief effect op het kalkgehalte in de botten en het cholesterolgehalte in het bloed.”

Geen functie meer
 Op het congres van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie & Gynaecologie (NVOG) heeft Piek zich al hard gemaakt voor het aanpassen van het protocol. Hij zegt met zijn eigen onderzoek sterke argumenten in handen te hebben.
“De eileiders hebben na de verwijdering van de baarmoeder geen functie meer. We hebben onder meer onderzocht of de hormoonhuishouding verandert door een dergelijke ingreep en of er extra complicaties optreden. Dat blijkt niet het geval.”

De studie is gehouden onder ruim 100 patiënten. Alle ziekenhuizen uit Brabant waren daarbij betrokken.

Voorlopers stadia
In 2004 toonde Piek als eerste in de wereld aan dat afwijkingen die wijzen op een voorlopers stadia van kanker bij vrouwen met een erfelijk verhoogd risico op eierstokkanker, niet in de eierstok, maar in de eileider gevonden worden. Later onderzoek van andere groepen uit de wereld laat hetzelfde zien en geeft aanwijzingen dat ook voor de niet-erfelijke vorm van eierstokkanker, de eileider in minimaal 60 procent van de gevallen de veroorzaker is van eierstokkanker.

‘Silent lady killer’
Die onderzoeksresultaten hebben Piek aangespoord om te onderzoeken of het mogelijk is om in een eerder stadium op een veilige manier de eileiders te verwijderen om zo later kanker te voorkomen. “Eierstokkanker heeft de bijnaam ‘silent lady killer’. Het is de meest dodelijke vorm van alle kankers van het vrouwelijk genitaal, omdat het meestal pas in een later stadium ontdekt wordt.
Eierstokkanker wordt jaarlijks in Nederland bij ongeveer 1300 vrouwen vastgesteld; elk jaar sterven ongeveer 1000 vrouwen aan deze vorm van kanker. Met deze nieuwe werkwijze kunnen we dat aantal naar beneden krijgen.”